Friday, November 28, 2008

Hele A Hana


E hele ana o Kale a me au i Hana i ka eha o Ke-ke-mapa a ho'i i ke umikumaono. Nani nui loa o Hana! Makemake au e au ma ke kai mehana o Hana. Hiki e hele wawae o Kale i Hamoa a me Waianapanapa aka- 'a'ole i ke alahele i Kai Halulu; po-'ino ke-la alahele. Hau'oli ma-ua i hele i Hana...

Wednesday, November 26, 2008

Ka Ho'ike Ho'opailua


I nehinei, ua hana au i ka ho'ike no ma'i'a'ai o ka na'au. Ua ho'una ia au mai ka'u kauka i ekahi leka. Ua ha'i ka pepa, pono e koi i ekahi pepa ma ka lua, aka- i ka manawa ua koi au, ua palemo ka mea ho-'ike'ike'u'uku o ka pepa i ka lua! Ua pono e hana ekahi apana maluna o ka pepa heleu no ka ho'ike. Ho'opailua nui ia! Ma laila, ua ho'okomo au i ka mea ho-'ike'ike'u'uku i ka wahi- leka mai ke kauka a me ho'okomo au i ka leka i ka pahu leka. Piliwaiwai au 'a'ole makemake na mea leka i 'ike i kela mau wahi- leka! A, mana'olana nui au ho'ole kela ho'ike.

Monday, November 24, 2008

Kalalau


Ua hele wa-wae mamao o Kale a me au i Kalalau ekolu manawa. Ua ka pa'akiki nui he wa-wae mamao ua hana au. Aka- ka heke! Ho'omaka ka hele wa-wae a Kahakai Ke'e ma ke 'ao'ao 'a-kau o Kaua'i a hele maluna a ma iho i na pali ki'eki'e kunihi o ke kapakai o ka mokupuni. Nani nui loa o na- ikena mai ke alahele Kalalau. Umikumakahi mile o ke akahele, a ho'opau ia i Kahakai Kalalau. A na- makahiki umikumaeiwa iwakalua, ua ekahi kaona i kahakai. Hiki e 'ike na- paia pohaku o na- hale o na- maka'a-inana o ke kaona. I ekahi manawa, ua 'ike au i ekahi mano nui loa au i na- nalu ma'anei. A, ua hui ma-ua i ekahi ka-ne- i noho i ekahi awawa maluna o kahakai, ua pi'i o Kale a me o ia i ka pali i kono home ma ka 'ao'ao o ekahi a'alu. Hanohano nui loa o Kalalau!

Tuesday, November 18, 2008

I ke-ia kakahiaka ua hele au i kahakai, ma'amau. Ua noho au i ka luna o na- anu'u i kahakai pakeke i ka wana'ao. Ua maluna ka mahina o ke kai, me kukana waikala. Ua lohe au i ka po'i o na- nalu li'ili'i i ke one. Malie nui ia, nani nui ia.

Monday, November 17, 2008


I ka Po-aono aku nei ua kalaiwa au a ma Kale a me o Koloia i ka halawai o ka Aha Aupuni O Ka Lehulehu. Ua hele aku a ka kanakolu minuke i hala ka hola ehiku, ua akaaka o ka lewa, ua awiwi o ke kalaiwa ana. Kokoke i ke hokele o ka halawai, ua ike makau i uahi mai na ahi i ke kaua o ke kulanakauhale o Los Angeles.

I ke kalaiwa ana, ua 'o-lelo ma-kou i ke koho hou. Ua no'ono'o ma-kou kumakaia ia na- manakoho popolo no ko la-kou noho no ka hewa kumumana'o ewalu. Ua ninau au i ua hewa o ko ma-kou ka-ko'o no na-kuleana kaulike no na popolo no ka mea koho la-kou ku'e i ko ma-kau male 'ana.

I ka hale halawai, koke honi ma-kou i uahi. I ka halawai, ua makemake ekahi wahine popolo e ha'i i pono e mihi o na- poe ma-hu- no ko ma-kou ha'i ku'e o ke koho o na popolo ku'e ko ma-kou male 'ana, aka-, 'a'ole ho'a o ka luna ho'omalu i ka mea ho'olele leo. Ua ahona no ka mea ina- ha'i kela wahine popolo ke-la-, ua hana haunaele.

Mahope o ke-la- halawai, ua ha'alele ma-kou no ka aina auinala a ua nui uahi mai ekahi ahi hou kokoke, ua 'ele'ele o ka lewa, ua ha'ule lehu mai ka lewa, no laila, ua hele o Kale a me Kololia i ekahi wali halawai hou a laila, ua kalaiwa ma-kou no ho'i i ke-ia kaona ma ke kai mamua o pani o na- maka'i i ka Alaloa Elima i ke ahi. A, ua pani ke-la- alaloa mahope o ko ma-kou ha'alele ana. A, huhu au a me na- poe ma-hu- me na- popolo no ko la-kou koho hewa ku'e ko ma-kou male ana. I ka wa i hala, ua makemake au i na- popolo, aka- 'a'ole i ke-ia manawa. No'ono'o au i ho'okamani la-kou, a me hewa ko la-kou pule.

Tuesday, November 11, 2008

Monday, November 10, 2008

Mea Mau I Ke Awa


'Ala'ala Nui Loa i ai i ka Uapo Kula Ipuka
Awa, Harbor
Moku, Ship
Wa'apa, Boat
Ku'ono, Bay
Pa- Ka-pili Moku, Dock
Uapo, Pier
Pe'a, Sail
Kia, Mast
Kaula, Rope
Ma-koi, Fishing Pole
Makau, Fish hook
Manunu, Bait
Mu-he'e, Squid
'Ala'ala, Octopus
Kelamoku, Sailor
Lawai'a, Fisherman

Tuesday, November 4, 2008

Ka Ho-ku- "Ho-ku- Le'a"



Ma ekolu kakahiaka aku nei ua 'ike au i Ho-ku- Le'a i ka mua, ma lalo i ke lewa hikina, aka- 'alohi maluna o ke kulanakauhale. Kanakolu kuma hiku makahiki ao mai ka honua o Ho-ku- Le'a, ekahi pilikua 'ula'ula ia me ka inoa "Arcturus" i ka 'o-lelo haole. I ka wa i hala ua ho'ike i ka lakiku o na- mokupuni Hawai'i i na- kelamoku ('aukai) o ka moana Pa-ki-pika. O ka ho-ku- ho'oku'i o Hawai'i o Ho-ku- Le'a. Maluna o na- mokupuni Hawai'i o Hoku Le'a ma ke aumoe. Kuhi i Ho-ku- Le'a o ka huelo ('au) o Na- Hiku.


Nui ka pa'akiki a me mamao o ka huaka'i mai na- mokupuni o ka Pa-ki-kipa Hema a Hawai'i, ekahi kokua nui o Ho-ku- Le'a i na- 'aukai, no laila, ua le'a no hoi o ka 'ike o ia! Ua na- wiwo'ole loa a me ma-kau loa 'aukai ke-la- mau 'aukai o ka wa i hala.